Z okazji Walentynek, porozmawiamy dzisiaj o miłości i pieniądzach. I nie, nie będę omawiał najlepszych strategii do wykorzystania na Tinderze, namawiał do zakupu najmodniejszych gadżetów erotycznych czy też robił rankingu miejsc w sieci z treściami dla dorosłych.
Zajmę się za to tematem, który praktycznie nie jest poruszany na blogach finansowych. Tymczasem temat ten ma kolosalne znaczenie dla każdej osoby pozostającej w jakimkolwiek poważniejszym związku. Chodzi mi o dopasowanie… nawyków finansowych partnerów i wpływ tego dopasowania na umiejętność budowania (lub niszczenia) wspólnego sukcesu finansowego.
Pomocne w tym temacie będą badania Olivii Mellan, która jest amerykańskim psychologiem klinicznym, specjalizującym się od 1982 roku w dziedzinie psychologii pieniędzy oraz komunikacji i rozwiązywania konfliktów w związkach. W swoich publikacjach i na stronie Moneyharmony.com autorka wyróżnia kilka podstawowych typów „osobowości finansowych”. Sprawdź który typ osobowości Ty reprezentujesz i spróbuj domyślić się, który typ reprezentuje Twój aktualny partner;
Unikacz (Avoider) – jesteś Unikaczem, jeżeli unikasz rozmów o pieniądzach, masz trudności z dotrzymaniem terminów związanych z finansami, nie płacisz rachunków na czas, zapominasz o podatkach. Nie cierpisz prowadzić budżetu, „nie masz głowy” do inwestowania. Czujesz się przytłoczony tematami związanymi z pieniędzmi i niepewny w samodzielnym gospodarowaniu nimi.
Zbieracz (Hoarder) – jesteś Zbieraczem jeśli lubisz oszczędzać, budżetować i przeglądać swoje finanse, aby zobaczyć, na jakim etapie jesteś w osiąganiu swoich celów finansowych. Nie lubisz wydawania pieniędzy na prezenty lub rozrywkę. Czujesz potrzebę kontrolowania swoich pieniędzy i trzymania ich jak najbliżej, w skrajnych przypadkach w skarpecie lub pod materacem.
Mnich (Monk) – jesteś Mnichem jeśli uważasz, że pieniądze są złe i brudne, a ich większa ilość jedynie „psuje” ludzi. Nie lubisz gromadzenia pieniędzy, ponieważ „pieniądze są źródłem wszelkiego zła”. Wydając pieniądze, starasz się aby były to wydatki jak najbardziej społecznie odpowiedzialne.
Wydawacz (Spender) – jesteś Wydawaczem, jeśli czerpiesz wyjątkową przyjemność z kupowania różnych towarów i usług. Nie przejmujesz się specjalnie prowadzeniem zrównoważonego budżetu. Lubisz kupować rzeczy dla innych. Trudno Ci oszczędzać na przyszłość i ustalać priorytety finansowe.
Oczywiście powyższe typy są jedynie pewnym uproszczeniem i nie określają „złych” czy „dobrych” postaw w stosunku do pieniędzy. Powyższe typy zostały nazwane ze względu na rodzaj nierównowagi finansowej, który reprezentują. Każdy typ ma mocne i słabe strony, a większość ludzi to kombinacja różnych typów, które mogą zmieniać się w zależności od sytuacji, a nawet ewoluować pod wpływem innych osób.
Wydawałoby się, że miłość i pieniądze pozostają w sprzeczności. Tymczasem ile znasz par, które kłócą się o pieniądze? Często uważamy, że to ta druga strona „za mało oszczędza”, „nie dba wystarczająco o spłatę długu”, „nie zarabia wystarczająco dużo” lub „wydaje pieniądze bez sensu”. Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Stanowym w Kansas, liczba kłótni na temat finansów jest głównym wskaźnikiem czy związek zmierza do rozpadu. Czyli to nie sama sytuacja kryzysu finansowego poprzedza rozpad związku, ale sposób w jaki się w takiej sytuacji komunikujemy.
Skoro większość osób nigdy nie została nauczona jak zarządzać własnymi pieniędzmi, tym bardziej nie ma pojęcia jak dbać o wspólne pieniądze. Nie potrafimy rozmawiać bez emocji o pieniądzach i co gorsza jest nam trudno dostosować się do innego typu osobowości finansowej niż nasza. Tak jak potrzeba dwojga, aby stworzyć satysfakcjonujący związek, tak samo musimy nauczyć się, jak wspólnie zarządzać majątkiem. Oczywiście najłatwiejszą i jednocześnie najmniej efektywną metodą zarządzania finansami w związku, jest zastosowanie metody „każdy sobie rzepkę skrobie”. Natomiast prawdziwą patologią jest finansowe ubezwłasnowolnienie partnera ze względu na różnice w dochodach. To nie jest normalne w związku i jeżeli tego doświadczasz, Twój związek jest związkiem patologicznym.
Poniżej podaję kilka wskazówek, które mogą Ci w pomóc w zdrowym zarządzaniu wspólnym majątkiem;
1. Miej jasność co do swoich indywidualnych oczekiwań w zakresie bezpieczeństwa i komfortu finansowego;
2. Nie neguj tego, jakim typem osobowości finansowej jesteś i jakie w związku z tym masz potrzeby;
3. Nie oczekuj, że Twój partner będzie bardziej dbał o Twoje finanse niż Ty;
4. Jasno komunikuj czego oczekujesz w kwestii finansów i sprawdź, czy Twój partner również uważa, że jest to rozsądne;
5. Upewnij się, że naprawdę rozumiesz i czujesz się komfortowo z decyzjami finansowymi, które każde z was podejmuje.
Im mniej dopasowani jesteście pod względem finansowym, tym trudniej będzie wam wdrażać wspólną strategię finansową i osiągać wspólne sukcesy.
Tymczasem eksperci z Uniwersytetu Northwestern i Uniwersytetu w Pensylwanii stwierdzili, że osoby o przeciwstawnych osobowościach finansowych przyciągają się w związkach. Chociaż większość osób samotnych twierdzi, że wolałaby być w związku z kimś o podobnych nawykach finansowych, w praktyce pociągają nas osoby o nawykach innych od naszych.
Na szczęście dla wszystkich par mocno różniących się w podejściu do pieniędzy, istnieje wiele strategii, które mogą pomóc im żyć zgodnie.
Każdy z nas lepiej czuje się mając pewną swobodę i kontrolę nad swoją sytuacją finansową. Dlatego warto założyć trzy konta – jedno dla siebie, jedno dla partnera i jedno dla gospodarstwa domowego.
Wszystkie wspólne wydatki i cele powinny być finansowane ze wspólnego konta, na które wpływają dochody obu partnerów, a jednocześnie co miesiąc każdy z partnerów powinien mieć do dyspozycji taką samą kwotę, którą może wydać jak zechce.
Jeśli rozmawiasz z partnerem o finansach tylko wtedy, gdy pojawia się problem, za każdym razem emocje będą na wyższym poziomie. Finał takiego postępowania łatwo przewidzieć. Dlatego warto zaplanować regularne, na przykład cotygodniowe spotkania na temat wspólnych finansów.
Warto też ustawić próg wydatków, czyli kwotę pieniędzy, powyżej której wydatki mogą być dokonywane tylko za wspólną zgodą.
Postaw się na miejscu swojego partnera. Pomyśl dlaczego druga strona myśli o pieniądzach inaczej niż Ty? Jaka jest jej historia, w jakiej rodzinie i środowisku dorastała?
Bądź gotów na kompromis. Wielokrotnie to podkreślałem – w finansach nie chodzi o to aby mieć rację, ale o to aby podejmować skuteczniejsze decyzje. Życie razem z kimś, kto myśli o finansach zupełnie inaczej, wymaga kompromisu z obu stron. Jeśli żaden z partnerów nie jest gotów wziąć pod uwagę doświadczeń i potrzeb drugiego, nie jest to dobry znak.
Na koniec pokażę Ci jeszcze nierównowagę finansową w związku, wynikającą z płci partnerów. Nie chodzi mi tu jednak o różnice w dochodach ze względu na płeć.
W badaniach Julie Brines, profesor socjologii z Uniwersytetu Waszyngtońskiego, okazało się, że jeżeli głównym żywicielem rodziny jest kobieta, w większości tych związków decyzje finansowe są dzielone równo między partnerów. Kiedy jednak to mężczyzna zarabia więcej, przejmuje on pierwszeństwo w kwestii decyzji finansowych.
Jeżeli przeczytałeś ten wpis w nadziei, że wreszcie dowiesz się w jaki sposób zmienić nawyki finansowe swojej drugiej połówki, teraz już wiesz, że powinieneś zacząć…od siebie.
